Malumunuz yeni bir teknolojik değişim ve bunun beraberinde getireceği yeni bir iş yapış modeliyle karşı karşıyayız. Değişimin adı bu kez “Endüstri 4.0”. Kısaca 4.Sanayi Devrimi olarak tanımlanıyor. Detaylandıracak olur isek Endüstri 4.0, tüm yönetim süreçleri için otomasyon teknolojileri, iletişim ve kablosuz bilgi entegrasyonuyla bütünleştirilmiş otomatize ve birbiri ile konuşabilen dijital bir üretim altyapısını ifade etmektedir. Hazır konumuz yeni bir sanayi devrimi ve 2020 yılına ilişkin İSO 500 verileri de taze açıklanmışken, Türkiye olarak 3. Sanayi Devrimini kaçırdık diye hayıflanıp en azından “Endüstri 4.0” olarak isimlendirilen 4.Sanayi Devrimini kaçırmayalım diye kamuoyu yaratma çabamıza katkı sağlamak amacıyla gelin Türk Sanayisi ne durumda imiş yakından inceleyelim.

Malumunuz içinde bulunduğumuz pandemi ile beraber dünya genelinde tedarik zincirleri kırıldı, şirketlerin üretim süreci aksadı, cirolar dramatik seviyede azaldı, haliyle şirketlerin nakit akışı da tabiri caiz ise çöktü. Buna bağlı olarak tüm dünyada başta özel sektör, keza özel sektörün faaliyet hacmindeki daralmanın sonucunda azalan vergi gelirlerinin de etkisiyle kamu kesiminin borcu da ciddi seviyede arttı. Öyle ki, artan borçluluğun gerek özel sektör gerekse kamu tarafında yarattığı stres ve geri ödenmesine ilişkin zorluklar birçok akademik çalışmaya konu oldu.

Söz konusu çalışmalardan birisi de IIF (Uluslararası Finans Enstitüsü) tarafından hazırlanan rapor. Bu çalışmaya göre gelişen ülkeler arasında, borcun milli gelire oranı en çok artan iki ülke Çin ve Türkiye. Biz Türkiye’ye odaklanacak olur isek, Türkiye’nin toplam borcunun milli gelire oranının % 138,2’den 35,8’lik artışla % 174’e yükseldiğini görüyoruz. Yeri gelmişken küresel borçların, 2020 yılında bir önceki yıla göre 24 trilyon dolar artışla 281 trilyon dolara yükselerek yeni bir rekora imza attığını da belirtmeden geçmeyelim.

Şu an 30 yaşın üzerinde bulunan çok sayıda insan için nakitsiz bir ekonomi düşlemek zor. Nakit ağırlıklı olarak dönen sektörler, yastık altında biriken paralar kültürümüzün bir parçası gibi. Ufak tutarlı günlük ödemelerimizin halen önemli bir kısmını nakit oluşturuyor. Kart görünce yüzü asılan esnaflarımız mevcut. Ama tüm dünyada durum böyle değil. Her ne kadar bizim kulağımıza biraz garip gelse de bu yolda emin adımlarla yürüyen bir ülke var: İsveç.

Muhtemelen % 15 civarında bir enflasyon oranı ile 2020 yılını kapatacağız. Bu oran Türkiye’de 90’lı yıllarda yaşanan eski enflasyon oranları ile karşılaştırıldığında kimilerine görece düşükmüş gibi görünse de, Dünya geneline bakıldığında Afrika ülkelerinin çoğunda dahi bu yükseklikte bir enflasyon oranı ile karşılaşmanın mümkün olmadığı görülecektir. Enflasyon, ekonomik problemler içerisinde çözümlenmesi gereken en önemli sorunların başında gelmektedir öyle ki piyasa ekonomisinde tüm fiyatlama mekanizması bu nedenle bozulmaktadır.

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı UNCTAD’ın her yıl yayınladığı Dünya Yatırım Raporu’nun 2020 yılı sayısında yer alan verilere göre, Türkiye’ye gelen -gayrimenkul hariç- doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının (FDI) tutarı, 2019 yılında 5,6 milyar dolarla son 15 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşmiş bulunuyor. 2009 yılında 19 milyar 937 milyon dolarla tarihinin en yüksek seviyesine ulaşan doğrudan yabancı sermaye yatırımları , 2015 yılından itibaren ise maalesef kesintisiz bir düşüş grafiği sergiliyor. Peki, yabancı yatırımcıyı nasıl çekebiliriz?

Türk müteahhitlik firmalarının 1972 yılından 2020 yılının Haziran ayı sonuna kadar 127 ülkede üstlendiği yaklaşık 10.000 projenin toplam bedeli 405 milyar dolar seviyesine ulaşmış durumda. Ülkemize önemli düzeyde döviz kazandıran bu sektörün yurtdışındaki faaliyetleri, son yıllardaki jeopolitik gelişmelerden, ticaret savaşlarından, küresel ekonomik krizlerden ve küresel emtia fiyatlarındaki yüksek dalgalanmalardan kaynaklı olarak geçmişe nazaran daha düşük bir performans sergiliyor.

Türkiye ekonomisi dünya çapında 2020 yılı başında, Türkiye de ise etkisini 11 Mart gibi göstermeye başlayan pandeminin yarattığı ekonomik ve sosyal sorunlara rağmen yılın ilk çeyreğinde % 4,5 oranında büyüdü. Ekonomimiz bakımından son derece sevindirici olan bu durum acaba yılın ikinci çeyreğinde de devam edebilir mi bir göz atalım hep birlikte.

İnsanlık tarihindeki sayılı felaketlerden birisi ile karşı karşıyayız. Koronavirüs (Covid-19) salgını hem ekonomik hem de sosyal hayatımızı felç etti. Bu durum bireysel olarak tüketicileri etkilediği kadar şirketleri de derinden etkiledi. Salgın dünya ile birlikte ülkemizde de başta finansal piyasalar olmak üzere mal ve hizmet piyasalarında ciddi bir durgunluk yaşanmasına neden oldu ve olmaya devam etmekte. Karşılaştığımız bu global sorunu aşabilmek adına küresel bazda tüm ülkeler çok çeşitli tedbirler alarak uygulamaya koymaya başladılar. Her geçen gün de ilave tedbirler alarak, salgının yarattığı ekonomik tahribatı en aza indirmeye çalışmaktalar.

“Yeni Korona Virüs (Covid-19) Salgının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 16.04.2020 tarihinde karara bağlanmıştır. Bu yazımda kanunda yer alan bütün hususlara değil, daha geniş bir kesimi etkileyen bazı hususlara yer vereceğim.

Koronavirüs krizi dolayısıyla ortaya çıkan mücbir sebep haline ilişkin olarak yayınlanan 518 sayılı Vergi Usul Genel Tebliği ve kapsam dâhilinde olan mükelleflerin belirlenmesine ilişkin yayınlanan 2020/3 Sayılı Uygulama İç Genelgesi uyarınca, ana faaliyet kodu farklı bir gündem olarak karşımıza çıkmış bulunuyor. Kurumlar vergisi mükelleflerinde ana faaliyet kodu itibariyle kapsam dahilindeki mükelleflerin belirlenmesi, birçok mükellefin faaliyet kodunun doğruluğunu kontrol etmesine sebep oldu diyebiliriz.

Bazı mükelleflerimiz kodlarının yanlış olduğunun ve doğru çalışmadığının farkına vardılar. Hatta yanlış kodları düzeltmek için Ana Faaliyet Kodu Değerlendirme Komisyonları kuruldu. Düzeltme talebi için gerekli Ana Faaliyet Kodu Değişikliği Raporu gibi bir rapor bile var. Krizin başından beri birçok ülkenin aldığı tedbirleri ve mali uygulamalarını takip etmeye çalışıyorum ancak henüz böyle bir uygulamaya denk gelmediğimi söyleyemem. Ne yazık ki başımıza bir müsibet gelmeden eyleme geçmiyoruz.