Anonim şirket yönetim kurulu üyeleri ve yöneticileri için sorumluluk halleri, Türk Ticaret Kanun’unda (TTK) sayılan genel sorumluluk hallerinin haricinde özel sorumluluk hallerini de kapsayacak şekilde düzenlenmiştir. Bunlar müzakereye katılma yasağı, şirketle işlem yapma, borçlanma ve rekabet yasağı, belgelerin ve beyanların kanuna aykırı olması, sermaye hakkında yanlış beyanlar ve ödeme yetersizliğinin bilinmesi, değer biçilmesinde yolsuzluk, mali durumun bozulması ve iflastan kaynaklanan sorumluluk halleridir.

Anonim şirket yönetim kurulu üyeleri ve yöneticileri için sorumluluk halleri, Türk Ticaret Kanun’unda (TTK) sayılan genel sorumluluk hallerinin haricinde özel sorumluluk hallerini de kapsayacak şekilde düzenlenmiştir. Bunlar müzakereye katılma yasağı, şirketle işlem yapma, borçlanma ve rekabet yasağı, belgelerin ve beyanların kanuna aykırı olması, sermaye hakkında yanlış beyanlar ve ödeme yetersizliğinin bilinmesi, değer biçilmesinde yolsuzluk, mali durumun bozulması ve iflastan kaynaklanan sorumluluk halleridir.

TTK dışında, Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun, Gümrük Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu, Rekabetin Korunması Hakkında Kanun, Çevre Kanunu, İş Kanunu ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gibi, birçok özel düzenlemede yönetim kurulu üyelerinin ve yöneticilerin sorumlu olabilecekleri haller düzenlenmiştir. Örnek verilecek olur ise;

i) Yönetim Kurulu Üyelerinin Vergi Borçlarına Karşı Sorumluluğu: Anonim şirketin vergi yükümlüsü veya sorumlusu olması halinde vergi ödevleri kanuni temsilcileri tarafından yerine getirilir. Yönetim kurulu üyeleri amme alacağının ödenmesinden, görev yaptıkları döneme ilişkin olarak, şirketin varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi ve buna bağlı alacaklar için, şahsi mal varlıkları ile sorumlu olacaklardır.

ii) Yönetim Kurulu Üyelerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) Sigorta Primi Borçlarına İlişkin Sorumluluğu: Şirketin SGK’ya olan sigorta primi, genel sağlık sigortası pirimi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası, gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarından dolayı, görev yaptıkları döneme ilişkin olarak, şirket yönetim kurulunun tüm üyeleri, üst düzeydeki ilgili yönetici veya yetkilileri şirket tüzel kişiliği ilebirlikte müşterek ve müteselsil sorumludurlar.

ücretsiz e-belge görüntüleyici program, e-fatura görüntületileyici program

iii) İş Kazası ve Hastalık Bakımından İşverenin Sorumluluğu: İş kazası ve meslek hastalığı, iş güvenliği mevzuatına aykırı hareketler sonucu meydana gelen diğer zararlar dolayısıyla, SGK tarafından sigortalıya veya hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler işverene ödettirilir.

iv) Rekabet Kanunu Kapsamında Sorumluluklar: Rekabet Kanunu’nda yer alan “Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar”, “Hakim Durumun Kötüye Kullanılması” “Birleşme veya Devralma” gibi yasaklanmış davranışlarda bulunan kurumlara Rekabet Kurulu tarafından yıllık gayri safi gelirlerinin yüzde onuna kadar idarî para cezası verilebilir.Para cezaları verilmesi halinde, ihlalde belirleyici etkisi saptanan yöneticilerine ya da çalışanlarına kuruma verilen cezanın yüzde beşine kadar idarî para cezası verilir.

Anayasa Mahkemesinden Tarihi Nitelikte Bir Karar

Anayasa Mahkemesi(AYM) 19 Temmuz 2019 tarih ve 30836 sayılı resmi gazetede yayımlanan 2015/11192 başvuru numaralı kararı ile, anonim şirket yönetim kurulu üyesinin temsil yetkisi olmasa bile, şirketin ödemediği sigorta primi borçları ile gecikme zamlarından müteselsil sorumluluğu nedeniyle, şirketin malvarlığına takip ve tahsile gidilmeden, doğrudan yönetim kurulu üyesine takip yapılarak kamu alacağının tahsil edilmesinin mülkiyet hakkını ihlal etmediğine yönelik olarak oy çokluğuyla karar vermiştir.

AYM’nin, kamu alacaklarının tahsili konusunda, tüzel kişiliği olan, kendisine ait malvarlığı bulunan ve sermaye şirketi niteliğine haiz anonim şirkete gidilmeden önce, müşterek sorumluluk gereği, idarenin doğrudan yönetim kurulu üyesine tahsil amacıyla gidebilmesi yönündeki bu kararı, devlet hazinesi lehine ancak yönetim kurulu üyeleri aleyhine son derece önemli etkiler doğuracak niteliktedir.

Çare Yönetici Sorumluluk Sigortası

Yönetici sorumluluk sigortası, yönetim kurulu üyelerinin ve sigortalı olan yöneticilerin şirkete karşı olan hizmet sözleşmelerinin gereğini ifa ederken ve bunun yanında kanundan ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini ifa ederken, sigorta sözleşmesi yapılmadan önce veya geçerlilik süresi içinde kusurlarıyla şirkete vermiş oldukları zararlardan ötürü karşılaşacakları taleplere karşı teminat verilen bir sorumluluk sigortası türüdür.

Yönetici Sorumluluk Sigortası, yönetim kurulu üyelerinin ve yöneticilerin yukarıda değinilensorumluluklarınınyanı sıra bu iş ve işlemlerden dolayı oluşabilecek muhtemel zararları teminat altına almak amacıyla TTK’nın 361’inci maddesinde de düzenlenmiştir. Düzenlemede, yönetim kurulu üyelerinin, görevlerini yaparken kusurlarıyla şirkete verebilecekleri zarar, şirket sermayesinin yüzde yirmi beşini aşan bir bedelle sigorta ettirilmiş ve bu suretle şirket teminat altına alınmışsa, bu husus halka açık şirketlerde Sermaye Piyasası Kurulunun ve ayrıca pay senetleri borsada işlem görüyorsa borsanın bülteninde duyurulacağı ve kurumsal yönetim ilkelerine uygunluk değerlendirmesinde dikkate alınacağı belirtilmiştir.

TTK’da yer alan düzenlemeden de anlaşılacağı üzere, yönetici sorumluluk sigortası özendirici mahiyette olup (zorunlu değil), yönetim kurulu üyelerinin görevlerini yerine getirirken şirkete verebilecekleri zararların güvence altına alınması konusunda tedbir alıcı niteliktedir.Ancak şirket halka açık bir anonim şirket ise, SPK düzenlemeleri gereği zorunlu olarak yönetici sorumluluk sigortası yaptırılmalıdır.

Sonuç olarak,Anayasa Mahkemesi’nin son verdiği karar da göz önünde bulundurulduğunda, söz konusu riskler karşısında yönetim kurulu üyelerinin ve üst düzey yöneticilerinin sigortalanarak koruma altına alınmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.

Son Güncelleme: 20 Kasım 2019 /Yönetim Kurulu Üyesiyseniz Dikkat!
Yasal Uyarı: @Vergipedia , Tüm hakları saklıdır - Yanlızca kaynak gösterilerek kullanılabilir.
ETİKETLER :

YORUM YAP

Bir Yorum Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yorumlananlar
Top
Menu