Bu yazımızda fındık ve işlenmiş fındık teslimlerinde uygulanması gereken KDV oranı konusunda açıklamalarda bulunacağız. Fındık ithal ve teslimlerinde uygulanması gereken KDV oranı konusunda verilen eski özelgeler güncelliğini yitirdiğinden konunun açıklanması amacıyla bu yazı kaleme ele alınmıştır. 13/02/2022 tarihli ve 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile fındık teslimlerinde uygulanması gereken KDV oranı aşağıdaki şekillerde belirlenmiştir. Kısaca özetlemek gerekirse fındık ve işlenmiş fındık teslim ve ithalinde güncel olarak %1 oranı üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.
Fındık Nedir?
Fındık ifadesi esasında bitki ailesi bakımından genel bir ifade niteliği taşımaktadır. Elbette ağacın kendisine değil meyvesine ilişkin olarak KDV oranı öncelikle dikkate alınmalıdır.
Fındık, huşgiller (Betulaceae) familyasından Corylus cinsini oluşturan çalı ve ağaç türlerinin ortak adı.
Fındık Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 08. no.lu faslı altında yer almaktadır. Cetvelin 08 no.lu faslı içerisinde “Yenilen Meyveler Ve Yenilen Sert Kabuklu Meyveler; Turunçgillerin Ve Kavunların Ve Karpuzların Kabukları” sıralanmaktadır. Bu faslın 08.02 alt pozisyonunda kabuklu ve kabuksuz fındık birlikte yer anılmaktadır. Fındığın işlenip işlenmemesi ise başka bir konu olup yazımızın ilerleyen kısmında ayrıca ele alınacaktır.
Fındık Teslimlerinde Uygulanması Gereken KDV Oranı
Eski uygulamada olduğu gibi indirimli oranlara sahip ürünlerin perakende ve toptan teslimlerinde uygulanması gereken farklı KDV oranları yürürlükten kaldırılmıştır. Artık 2007/13033 sayılı BKK eki (I) sayılı listede yer alan mal ve hizmetler için %1, (II) sayılı listede yer alan mali hizmetler için %8 KDV uygulanmak zorundadır. Buna göre (I) sayılı listenin 6. sırasında ifade edilen Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 8 no.lu faslında yer fındık teslim ve ithalinde %1 KDV oranı üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.
İşlenmiş Fındık Teslimlerinde KDV Oranı Uygulaması
Eski uygulamada fındığın işlem görüp görmemiş olduğu ve işlem görmesi durumunda hangi KDV oranının uygulanması gerektiğinde mükelleflerin kafa karışıklığı söz konusu olmuştur. Bu noktada İdare işlem görmeyi yine Türk Gümrük Tarife Cetvelinde yer alan fasıllar itibariyle açıklamayı tercih etmiştir. Örneğin Giresun Deftarlığı Gelir Müdürlüğü tarafından verilen 27/03/2013 tarih ve 97677631-043-8-9 sayılı özelgede fındık krokan (% 60 fındık, % 40 şeker), soslu fındık (% 94 fındık, % 6 baharat sos) ve zarlı tuzlu fındık (%95 fındık, % 5zar ve tuz) ın toptan ve perakende tesliminde uygulanması gereken KDV oranı konusunda aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır:
TGTC’nin 20.fasılı “Sebzeler, meyveler, sert kabuklu meyveler ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar”ı kapsamaktadır.
Bu fasıla ait 20.08 tarife pozisyonunda “Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve yenilen diğer bitki parçaları (başka surette hazırlanmış veya konserve edilmiş) (ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeler veya alkol katılmış olsun olmasın)” tanımlanmıştır. Bu pozisyon kuru olarak kavrulmuş, sıvı veya katı yağla kavrulmuş, bitkisel yağ, tuz, aroma maddesi, baharatlar veya diğer katkı maddeleri içeren veya içermeyen fındığı kapsamaktadır. Bunlar bütün halde, parçalar halinde veya ezilmiş yahut bunların karışımı şeklinde, diğer fasıllarda açıklanan (12. fasılda) yöntemlerin dışında bir yöntemle hazırlanmış veya konserve edilmiş ürünlerdir.
Bu pozisyonda yer alan fındık, işleme şekilleri itibariyle aşağıda sayılan GTİP No’larında tanımlanmıştır.
Net muhtevası 1 kg.ı geçen ambalajlarda olanlar,
– 2008.19.19.00.11 Kıyılmış fındık (beyazlatılmış, kavrulmuş kabuksuz fındıktan mamul)
-2008.19.19.00.12 Dilinmiş fındık (beyazlatılmış, kavrulmuş kabuksuz
fındıktan mamul)
– 2008.19.19.00.13 Kavrulmuş, bütün haldeki kabuksuz fındık
– 2008.19.19.00.14 Kavrulmuş, kabuklu fındık (tuzlu ve tuzsuz)
– 2008.19.19.00.15 Yağda kavrulmuş tuzlu kabuksuz fındık
– 2008.19.19.00.16 Beyazlatılmış kabuksuz fındık
– 2008.19.19.00.17 Diğer kavrulmuş kabuksuz fındık
– 2008.19.19.00.18 Kavrulmuş, bütün haldeki kabuksuz fındık (çıkıntısı ayrılmamış)
– 2008.19.19.00.21 Beyazlatılmış ve kavrulmuş fındıkların çıkıntıları
– 2008.19.19.00.29 Diğer işlenmiş kabuksuz fındıklar
– 2008.19.19.00.32 Fındık krokan
Net muhtevası 1 kg.ı geçmeyen ambalajlarda olanlar,
– 2008.19.95.00.11 Kıyılmış fındık (beyazlatılmış, kavrulmuş kabuksuz fındıktan
mamul)
– 2008.19.95.00.12 Dilinmiş fındık (beyazlatılmış, kavrulmuş kabuksuz fındıktan mamul)
– 2008.19.95.00.13 Kavrulmuş, bütün haldeki kabuksuz fındık
– 2008.19.95.00.14 Kavrulmuş, kabuklu fındık (tuzlu ve tuzsuz)
– 2008.19.95.00.15 Yağda kavrulmuş tuzlu kabuksuz fındık
– 2008.19.95.00.16 Beyazlatılmış kabuksuz fındık
– 2008.19.95.00.17 Diğer kavrulmuş kabuksuz fındık
– 2008.19.95.00.18 Kavrulmuş, bütün haldeki kabuksuz fındık (çıkıntısı ayrılmamış)
– 2008.19.95.00.21 Beyazlatılmış ve kavrulmuş fındıkların çıkıntıları
– 2008.19.95.00.29 Diğer işlenmiş kabuksuz fındıklar
– 2008.19.95.00.32 Fındık krokan
Buna göre;
a) TGTC’nin 20 no’lu fasılına ait 20.08 tarife pozisyonunda sayılan ve yukarıda işlenme şekillerine göre GTİP No’ları itibariyle tanımlanan fındıkların katkı maddesi ihtiva etmeyenlerinin de KDV oranları ile ilgili I sayılı listenin 1. sırasında yer alan “.. fındık ..” ibaresi kapsamında değerlendirilerek, 31.12.2007 tarihinden itibaren toptan teslimleri % 1, perakende teslimleri % 8 oranında KDV ye tabi bulunmaktadır.
b) TGTC’nin 20.08 tarife pozisyonunda sayılan ve yukarıda GTİP No’ları itibariyle belirtilen fındıkların katkı maddesi içerenleri ise KDV oranları ile ilgili II sayılı listenin “A” bölümünün 16. sırasında sayılan “20 no.lu fasıl kapsamında olup, toptan ve perakende teslimleri % 8 oranında KDV ye tabidir.
Eski uygulamada işlenmiş olan ancak katkı maddesi içermeyen fındıkların toptan teslimlerinde düşük oranda vergi uygulanması öngörülmüştür. Hemen belirtmek gerekir ki yazımızın giriş kısmında atıfta bulunduğumuz Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca (I) sayılı listenin 16. sırasında yer verilen Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 20. faslında yer alan yukarıdaki özelgede ifade edilen işlenmiş fındık türleri için %1 oranı üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.
Diğer Bazı Fındık Ürünleri İçin Verilen Özelgeler
Daha önce de ifade ettiğimiz üzere diğer bir takım tarım ürünlerin işlenmesi ve çeşitli işlemler görmesine bağlı olarak uygulanması gereken KDV oranı konusunda farklı varyasyonlar bir mevzuatta varlığını sürdürmüştür. Bu özelgelerdeki oranlar şu an halen geçerli olmasa da Vergi İdaresinin konu hakkındaki fikir yürütmesinin görülmesi açısından değerlidir.
Fındık Püresinde Teslimlerinde KDV Uygulaması
Giresun Deftardarlığı Gelir Müdürlüğü tarafından verilen 27/03/2013 tarih ve 97677631-043-16-10 sayılı özelgede fındık püresi için aşağıdaki tanımlama yapılmıştır:
Dolayısıyla; buruşuk, çürük ve naturel iç fındığın 170-180 derece fırında kuru olarak kavrulduktan sonra ezilerek un haline getirilip, yağ ilavesi (müşteri isteğine göre) ile de akışkanlığı sağlanan ve ticari hayatta “fındık püresi” olarak isimlendirilmiş olan ürün, TGTC nin “2008.19.19.00.29” GTİP No.su kapsamında yer almaktadır.
Buna göre fındık püresi yine tarife üzerinden 2008.19.95.00.29 Diğer işlenmiş kabuksuz fındıklar içerisinde sınıflandırılmış işlenmiş olması itibariyle sorun yaratmayan ancak yağ ilave edilmesi suretiyle katkı içeren fındık püresinin perakende ve toplam teslimlerinde %8 oranında KDV uygulanması gerektiği açıklanmıştır. Güncel uygulamada fındık püresi teslim ve ithali için katkı maddesi içerse bile %1 oranı üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir. Özelgede müşteri isteğine göre aslında katkısız olabilecek ve düşük oranda vergilenme şartlarını taşıyan fındık için açık kapı bırakılmadığı göze çarpmaktadır.
Fındık Zarı Küspesi Teslimlerinde KDV Uygulaması
Fındık Zarı fındığın işlem görmesine bağlı olarak ortaya çıkan bir yan üründür:
Fındık zarı, fındık tanesini tamamen saran ve iç fındığın kavrulması sırasında yan ürün olarak açığa çıkan ince ve kahverengi perisperm tabakasıdır.
Ordu Defterdarlık Gelir Müdürlüğü tarafından verilen 21.06.2017 tarih ve 25953680-045.02-12 sayılı özelgede Fındık Zarı teslimlerine ilişkin aşağıdaki değerlendirmeler yapılmıştır:
Söz konusu BKK eki (I) sayılı listenin 1 inci sırasında “fındık” ismen sayılmış, anılan Kanunun 13 üncü maddesinin 1 numaralı fıkrasının (ı) bendinde ise “küspe” ibaresine yer verilmek suretiyle bu ürünün teslimi 10.02.2016 tarihinden geçerli olmak üzere istisna kapsamına alınmıştır.
Türk Gümrük Tarife Cetveli (TGTC)’nin 23 üncü faslında “Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri; hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler” düzenlenmiş; 23.08 tarife pozisyonunda “Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan ve hayvan gıdası olarak kullanılan neviden olan bitkisel maddeler ve bitkisel döküntü, artık ve yan ürünler (pellet halinde olsun olmasın)” tanımlanmıştır. Naturel, buruşuk ve çürük kabuksuz fındığın kavurma işlemi sonucunda fındıktan ayrılan yağlı fındık zarı bu tarife pozisyonuna ait “2308.00.90.00.00 Diğerleri” Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon (GTİP) numarasında yer almaktadır.
TGTC’nin 23.06 tarife pozisyonunda “Bitkisel katı veya sıvı yağların ekstraksiyonundan (özütleme) (23.04 ve 23.05 pozisyonundakiler hariç) arta kalan küspe ve diğer katı artıklar (öğütülmüş veya “pellet” halinde olsun olmasın)” tanımlanmıştır. Kavrulmuş fındıktan ayrılan fındık zarının yağ fabrikalarında yağı alındıktan sonra arta kalan ve hayvan yemi olarak kullanılan ezilmiş küspesi bu tarife pozisyonuna ait “2306.90.90.00.00 Diğerleri” GTİP numarasında yer almaktadır.
Buna göre; naturel, buruşuk ve çürük kabuksuz fındığın kavurma işlemi sonucunda fındıktan ayrılan yağlı fındık zarı ile kavrulmuş fındıktan ayrılan fındık zarının yağ fabrikalarında yağı alındıktan sonra arta kalan ve hayvan yemi olarak kullanılan ezilmiş fındık zarı küspesi teslimlerinin, 10.02.2016 tarihinden sonra KDV’den istisna olması gerekmektedir.
Katma Değer Vergisi Kanunu 13/ı bendinde yer alan istisna halen yürürlükte olduğundan fındık zarı küspesi teslimlerinin KDV uygulamasından istisna edilmesi gerekmektedir.
Vergipedia.com internet sitesinde yayınlanmıştır. Yanlızca kaynak gösterilerek kullanılabilir.
Vergipedia Tüm hakları saklıdır.