Oysa içinde bulunduğumuz durum itibariyle herhangi bir hükümet, muhalefet, sistem veya ideoloji fark etmeksizin 1960’lardan bu yana, öncelikle kamu maliyesinin sonrasında onun topladığı gelirle ayakta duran devletin sağlığının kötüleşmesini fark etmeden af alışkanlığımızı sürdürüyoruz. Giderek toplumun daha büyük bir kesimi tarafından benimsenen ve talep edilen afların bünyede yarattığı etkiyi görmezden geliyoruz. Bu yazıda çok fazla geri gitmeden 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun kapsamında örnekler vererek aslında kamu maliyesinin ve devletin sıhhatini bozan bu uygulamalara dikkat çekmek istiyoruz.

Mükelleflerin matrah artırımı yapmalarındaki en büyük beklenti, vergi incelemesine girmemek. Bu nedenle 7326 sayılı Kanunun da en çok rağbet edilen, en çok soru sorulan kısmı matrah artırımı. Bazı mükelleflerin geçmişe dönük incelenme riskini tamamen ortadan kaldırmak için 2016 yılından 2020 yılına kadar matrah artıracaklarını duyuyoruz. Peki incelemeye girmemek adına 2016 yılı için matrah artırımı yapmak ne kadar gerekli?

Beklenen af kanunu sonunda çıktı. Önceki kanunlarda olduğu gibi 7326 sayılı Kanun da mükellefler için çok önemli avantajlar içeriyor. Bu avantajlardan en popüler olanı ise mükelleflere incelenmeme zırhı veren veya devam eden incelemelerin sonlandırılmasını sağlayan matrah/vergi artırımı düzenlemesi. Mükelleflerin nasıl matrah/vergi artırımı yapacakları ve hangi şartlarda incelenmeyecekleri gerek kanunda gerek sonrasında yayımlanan tebliğde detaylıca açıklandı. Bugün üzerinde durmak istediğimiz nokta ise kanunun yayımı tarihinden (9 Haziran 2021) önce başlayıp halen devam eden incelemesi olan mükelleflerin, incelenen dönemlere ilişkin matrah/vergi artırımı yapmak istemeleri durumunda kanunun kendilerine sunduğu avantajı kaybetmemeleri konusuna dikkat çekmek.

Bildiğiniz üzere geçtiğimiz günlerde 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Her hafta yasada yer alan bir hususu açıklamaya çalıştım. Bu hafta da kayıtlı durumları ile fiili durumları arasında fark olan işletmeler için yasanın getirdiği düzenlemelere değineceğim.

Bazı alacakların yeniden yapılandırılması ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına ilişkin; yeniden yapılandırma, matrah artırımı, kasa ve ortaklar cari hesabının düzeltilmesi, stok affı ile ihtilaflı dosyaların feragat yolu ile çözülmesine ilişkin hükümleri de içeren 7326 sayılı kanun geçtiğimiz günlerde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yasanın genel içeriğini daha önceki haftalarda yazılarımızla açıklamaya çalıştık. Bu hafta ki yazımızda vergi incelemesinde olan mükelleflerin bu yasadan nasıl yararlanabilecekleri konusunda ki hususları açıklamaya çalışacağız.

Bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasını öngören ve geçtiğimiz hafta TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundan geçen tasarı, genel kurulda kabul edildi. Kısa bir süre sonra da Resmi Gazete’de yayımlanarak yasalaşacak. Bu tasarının da yasalaşması ile birlikte Cumhuriyet tarihinin 37 inci vergi affı yasası hayata geçmiş olacak. Tasarının en önemli düzenlemelerinden birisi de matrah ve vergi artırımı yapılmasına ilişkin düzenleme.Geçen haftaki yazım tasarının tamamı hakkında genel bir bilgi içermekteydi. Bu hafta ki yazımda, matrah ve vergi artırımına yönelik daha detay bilgiler paylaşacağım.

Türkiye’de cumhuriyetin kurulmasından hemen sonraki dönem olan 1924 yılından 2020 yılına kadar olan periyotta adeta bir ülke geleneği haline gelmiş gibi görünen tam 35 adet mali af çıkarılmıştır. Biraz daha detaylandırılacak olur ise 1924-2003 döneminde ortalama 3 yılda bir mali af çıkarılırken, 2003-2020 döneminde ortalama 2 yılda bir bu uygulamaya başvurulmuş. Bir başka ifadeyle,  bu aynı zamanda son 18 yılda tam 9 kez mali af çıkardığımız anlamına da geliyor. 2021 yılının Mayıs ayı içerisinde çıkarılan taslak kanun metni ise şayet yasalaşır ise nur topu gibi 36’ıncı mali affımız olacak.

Çok değil daha 6 ay kadar önce, geçtiğimiz yılın kasım ayında kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına yönelik 7256 sayılı Kanun yürürlüğe girerek, başta Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu olmak üzere birçok kamu kurumuna olan kesinleşmiş borçların yapılandırılması ve taksitler halinde ödenmesi imkanı getirilmişti.

Ancak küresel salgının yayılımının ve etkilerinin artarak devam etmesi nedeniyle söz konusu yasa ile yapılandırma taksitlerini ödeyemeyen mükelleflere yeni bir imkan verilmesi ve matrah artırımı düzenlemesinin yapılması yönünde ki taleplere kayıtsız kalamayan hükümet, yeni bir yasa teklifini meclise sunmuştur. Yasa teklifinin içeriğine yönelik detayları aşağıda sizlerle paylaşacağım, ancak bir önceki çıkarılan yasa da yapılan hata bu yasa teklifinde de yapılmaya devam ediyor.

Vergi afları bilindiği üzere ülkemizin rutin tekrar eden uygulamalarından biri haline gelmiştir. Konunun vergiye gönüllü uyuma etkisi, literatürde afların yeri gibi mevzular sıklıkla tartışıldığı için bu hususlara değinilmeden son yapılandırma düzenlemesinin mükellefler açısından daha pozitif bir bakış açısıyla hangi hususlara dikkat edilerek ele alınabileceğine ilişkin değerlendirmelere yer verilecektir.

Genel olarak vergi aflarına karşı olmakla birlikte pandemi gibi bütün dünyanın olumsuz etkilendiği olağanüstü durumlarda yapılan bu tür düzenlemeler; vergi mükelleflerinin özellikle kamuya olan borçlarının yapılandırılması, borçlu mükelleflerin üçüncü kişilere olan borçları için ödeme fırsatı sağlamış olacaktır. Böylece kamu alacaklarının yapılandırılmasının sadece borçlu mükellefe değil, borçlu mükellef dışındaki diğer işletmelere de çarpan etkisi dolayısıyla yaratacağı olumlu katkının, pandemi dolayısıyla zor bir ekonomik süreçten geçen işletmeler için can suyu etkisi yaratacağı ortadadır. Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi. Teklife eklenen maddeyle, vergi, SGK primleri dahil, kamuya olan borçların yapılandırılarak 18 taksitle ödenmesinin yolu açıldı. Teklif kamuoyunda “varlık barışı” olarak adlandırılan düzenlemeyle, yurt içi veya yurtdışındaki döviz, altın gibi menkullerini kayıt altına aldıranlara vergi muafiyeti getirilmesini de öngörüyor.