Mükelleflerin matrah artırımı yapmalarındaki en büyük beklenti, vergi incelemesine girmemek. Bu nedenle 7326 sayılı Kanunun da en çok rağbet edilen, en çok soru sorulan kısmı matrah artırımı. Bazı mükelleflerin geçmişe dönük incelenme riskini tamamen ortadan kaldırmak için 2016 yılından 2020 yılına kadar matrah artıracaklarını duyuyoruz. Peki incelemeye girmemek adına 2016 yılı için matrah artırımı yapmak ne kadar gerekli?

Önce bu haberler kimi ilgilendiriyor onu netleştireyim. 7326 sayılı Kanun kapsamında matrah artırımı yapmayı düşünen mükelleflerden bugün itibariyle devam eden vergi incelemesi için hala nihai tutanak imzalamaya resmi yazı ile davet edilmemiş olanlara sesleniyorum.

Haberlerin iyisi ile başlayalım. Gözünüz aydın, incelemeniz düştü sayılır. Tane tane açıklayayım.

Bazı alacakların yeniden yapılandırılması ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına ilişkin; yeniden yapılandırma, matrah artırımı, kasa ve ortaklar cari hesabının düzeltilmesi, stok affı ile ihtilaflı dosyaların feragat yolu ile çözülmesine ilişkin hükümleri de içeren 7326 sayılı kanun geçtiğimiz günlerde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yasanın genel içeriğini daha önceki haftalarda yazılarımızla açıklamaya çalıştık. Bu hafta ki yazımızda vergi incelemesinde olan mükelleflerin bu yasadan nasıl yararlanabilecekleri konusunda ki hususları açıklamaya çalışacağız.

Kötü haber şu ki sahte belge incelemelerinin işgal ettiği, düşen inceleme sayısı ve daha fazla zaman alan tam incelemelerden kaynaklı olarak ciddi bir vergi açığına sahip olma ihtimalimiz çok yüksek görünüyor. İyi haber ise sınırlı inceleme sayısını ve incelemelerin keskinliğini arttırarak bir yandan mükelleflere daha az rahatsızlık vererek denetimlerimizi gerçekleştirirken diğer yandan inceleme sayısını arttırarak veya sahte belge incelemelerini bertaraf ederek bu açığı kapama ve ciddi bir ek gelir yaratma potansiyelimiz bulunuyor.

Ekonomik olarak gerçekten zor günlerden geçiyoruz. Tüm dünya ülkeleri gibi bizim ülkemiz de krizden çıkış yolları aramaya devam ediyor. Bir yandan turizmi, esnafı, sanayi üretimini ayakta tutmaya çalışırken diğer yandan salgını belli sınırlar içinde tutmaya çalışıyoruz. Bu arada bilindik kaynaklar üzerinde vergi yükünün giderek artışını izliyoruz. Sigara, alkol, benzin bunlardan bazıları. Bize göre bu bilindik kaynaklar ve dolaylı vergiler üzerinden uygulanan politikanın artık sınırlarına ulaşmış durumdayız. Orada bir yerde bir laffer eğrisi acı çekiyor olabilir.

Kazınmış bilgilerin kullanım alanı geniştir. Çevrimiçi pazaryerlerindeki ürün fiyatlarını rutin olarak toplayıp aslında kara cumaların, mega salıların, muhteşem indirimlerin gerçekten indirim olmadığını, insanların göz göre ne şekilde kandırıldığını delilleriyle ortaya koyabilirsiniz. Benzer şekilde emlak ilanları bulunan sitelerden alınan bilgileri analiz ederek konut kredisi faizlerinin bir devlet politikası olarak aşağı çekildiği durumlarda, insanların ev fiyatlarının üzerine ne kadar koyduğunu açıklığa kavuşturabilirsiniz. Böylece faiz indirimleriniz sadece ev sahiplerini mutlu etmeyecek ve politikanızın etkinliği ölçülebilecektir.

Kayıt dışı ekonomi her zaman ekonominin kamburu olmuştur. Vergi idaresi de kayıt dışı ekonomi ile ilgili dönem dönem eylem planları açıklamış ve bunları uygulamaya çalışmıştır. Kayıt dışıyla mücadele etmenin birçok yolu mevcut. Özellikle de günlük işlerde bile hayatımızın bir parçası olan teknolojinin bu kadar yaygın ve yoğun kullanıldığı bir dönemde, artık kayıt dışıyla mücadele daha etkin yapılabilmektedir. Kayıt dışıyla etkin bir mücadele için yasal alt yapının da bu mücadeleyi kolaylaştırıcı ve destekleyici olması gerekir. Geçtiğimiz yılın sonunda Vergi Usul Kanununda yapılan bir düzenleme ile vergi idaresine, mükelleflerin analiz ve değerlendirme sonuçlarına bağlı olarak terkin yetkisi verildi. Bu yasal düzenlemenin ayrıntılarını içeren tebliğ de geçtiğimiz günlerde yayımlandı.

Hatırlayacağınız üzere geçen hafta yazımın birinci bölümü yayınlamıştı. Vergi incelemesinde mükellef haklarının neler olduğuna kaldığımız yerden devam ediyoruz.

Kamu harcamalarının en önemli finansman kaynağı vergidir. Bilindiği üzere, bütçe gelirlerinin önemli bir kısmı da vergi gelirlerinden oluşmaktadır. Ülkemizde vergilerin hesaplanmasında beyan sistemi geçerli olduğundan, mükellef beyanlarının doğruluğunun kontrolü, ancak vergi incelemeleri ile sağlanmaktadır. Vergi incelemeleri de bir mükellefin karşılaşmayı arzu etmediği durumların başında gelmektedir. Vergi incelemeleri her ne kadar tatsız bir durum olsa da, inceleme sırasında yasaların mükellefe tanıdığı haklarda mevcuttur. Ancak mükelleflerin birçoğu, vergi incelemelerinde kendilerine tanınan hakların varlığından pek haberdar değiller. Vergi kanunları ve vergi idaresi tarafından çıkarılan yönetmelikler de, vergi incelemelerinin nasıl yapılacağı, nelere dikkat edilmesi gerektiği, hangi sürelerde incelemelerin tamamlanacağı detaylı olarak belirtilmekle birlikte, bu yazımda üzerinde duracağım konu, vergi incelemesi ile karşı karşıya kalan mükellefin haklarının neler olduğudur.

Hiç kuşku yok ki, e-defter uzunca süredir mali hayatımızda olan artık olgun sayılabilecek bir teknoloji. Buna karşın, gerek müşavirlerin gerekse mükelleflerin bu teknolojiyi benimsediğini söylemek zor. Elbette bunda, yıllardır elektronik defter dökümü olarak excel formatlı veriler görmeye alışmış bir evrensel kümemiz olmasının katkısı büyük. Bu yetmiyormuş gibi inceleme elemanlarının ve diğer denetçilerin de e-defteri kucaklamakta isteksiz kaldığını görüyoruz.